034-33126601-5
info@hospnouriyeh.ir
فرم درخواست کاردریافت نوبت درمانگاهجوابدهی آزمایشگاه

Ketamine and Addiction

کتامین از مسیرهای نوروشیمیایی متمایزی نسبت به ضدافسردگی‌های سنتی عمل می‌کند و همین ویژگی به اثرات سریع آن کمک می‌کند. کتامین عمدتاً با افزایش فعالیت انتقال‌دهنده عصبی گلوتامات در قشر پیشانی مغز عمل می‌کند که منجر به تشکیل سیناپس‌های جدید و بهبود جریان اطلاعات در مغز می‌شود. این فرآیند نورون‌زایی و افزایش پلاستیسیته عصبی تا ۷۲ ساعت پس از درمان ادامه دارد که کتامین را از ضدافسردگی‌های سنتی که معمولاً هفته‌ها طول می‌کشد تا اثر کنند، متمایز می‌کند. علاوه بر این، کتامین بازسازی قابل توجهی در فعالیت نورونی قشر مغزی ایجاد می‌کند، به طوری که نورون‌هایی که معمولاً فعال هستند خاموش می‌شوند و نورون‌هایی که پیش‌تر غیرفعال بودند، فعال می‌شوند. 

این تغییر در الگوهای فعالیت نورونی احتمالاً مبنای اثربخشی کتامین در درمان افسردگی و سایر اختلالات روانی است. 

مطالعات اخیر نشان داده‌اند که کتامین سیستم اوپیوئیدی مغز را نیز فعال می‌کند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که اثرات ضدافسردگی کتامین ممکن است علاوه بر تأثیر بر سیستم گلوتامات، به تأثیرات آن بر سیستم اوپیوئیدی نیز مربوط باشد. 

این ارتباط نشان‌دهنده پتانسیل کتامین در کاهش درد و درمان اعتیاد به اوپیوئیدها است که دامنه کاربرد آن را گسترش می‌دهد. 

اثرات تجزیه‌ای کتامین که به قشر خلفی-میانی مغز مرتبط است، به پروفایل منحصربه‌فرد آن به‌عنوان یک ضدافسردگی و یک ماده اعتیادزا کمک می‌کند.  با وجود مکانیسم عمل پیچیده کتامین، تحقیقات در حال انجام همچنان پتانسیل کامل آن را در درمان اعتیاد بررسی می‌کنند. مطالعات اولیه نشان می‌دهند که ترکیب کتامین با درمان‌های رفتاری و انگیزشی می‌تواند نتایج درمانی را بهبود بخشد.  کتامین از مسیرهای نورولوژیک و روان‌شناختی متعددی برای اعمال اثرات درمانی خود استفاده می‌کند. یکی از مکانیسم‌های کلیدی نورولوژیکی، بازسازی فعالیت نورونی در مغز است. تحقیقات نشان داده‌اند که کتامین تغییرات قابل توجهی در الگوهای فعالیت نورونی در قشر مغزی ایجاد می‌کند، به‌طوری که مدارهای مغزی فعال خاموش شده و مدارهای غیرفعال فعال می‌شوند، به‌ویژه در نواحی مرتبط با افسردگی و احتمالاً اعتیاد. 

این بازنشانی اتصالات عصبی به اثربخشی دارو کمک می‌کند. علاوه بر این، کتامین نورون‌زایی و پلاستیسیته عصبی را تقویت می‌کند که برای ترمیم و ایجاد اتصالات جدید عصبی ضروری است. این فرآیند می‌تواند تا ۷۲ ساعت پس از درمان ادامه داشته باشد. 

کتامین تعادل سیستم گلوتامات را که یک انتقال‌دهنده عصبی حیاتی برای یادگیری و حافظه است، بازیابی می‌کند. در افرادی که از اعتیاد رنج می‌برند، سیستم گلوتامات ممکن است دچار اختلال شود که منجر به رفتارهای وسواسی و الگوهای فکری منفی شود. کتامین به تنظیم مجدد این سیستم کمک کرده و عملکرد عصبی سازگارتر را تسهیل می‌کند. 

اثرات روان‌شناختی کتامین:

– تجربیات عرفانی: کتامین می‌تواند تجربیات عرفانی ایجاد کند که به افراد دیدگاه‌های جدیدی درباره اعتیادشان ارائه دهد. 

– تغییر در حافظه مرتبط با مواد مخدر: کتامین می‌تواند بازسازی خاطرات مرتبط با مواد را تغییر دهد و به کاهش مصرف مواد کمک کند. 

آزمایش‌های بالینی اولیه نتایج امیدوارکننده‌ای نشان داده‌اند. کتامین توانسته است دوره‌های پرهیز را در افراد معتاد به مصرف الکل سم‌زدایی‌شده و افراد وابسته به هروئین طولانی‌تر کند. همچنین، کاهش ولع مصرف الکل و کوکائین در کاربران غیر درمان‌جو مشاهده شده است. 

 

روش تجویز کتامین می‌تواند به طور قابل توجهی بر اثربخشی و ایمنی آن تأثیر بگذارد. روش‌های اصلی عبارتند از: خوراکی، بینی، وریدی (IV) و عضلانی (IM). پزشک متخصص می‌تواند بهترین روش را برای هر بیمار تعیین کند. 

– تزریق عضلانی (IM): دارو مستقیماً به بافت عضلانی، معمولاً در بازوی فوقانی، تزریق می‌شود. این روش سریع و ساده است و کتامین سریع وارد جریان خون می‌شود و اثرات آن سریع‌تر از تزریق وریدی شروع می‌شود. اما اثر IM معمولاً کوتاه‌تر است و ممکن است برای طولانی‌تر کردن دوره درمان، تزریق دوز دوم لازم باشد. 

– تزریق وریدی (IV): این روش استاندارد طلایی در درمان اختلالات روانی در نظر گرفته می‌شود و مزایای مشخصی نسبت به تزریق عضلانی دارد. تزریق وریدی تسکین سریع‌تری ارائه می‌دهد که در موارد اضطراری روانی یا افسردگی شدید و افکار خودکشی حاد بسیار حیاتی است. همچنین، این روش امکان کنترل بهتر بر دوز و سرعت تجویز دارو را فراهم می‌کند که برای تنظیم دقیق کتامین در درمان اختلالات روانی ضروری است. 

کتامین در درمان انواع اعتیاد، به‌ویژه اختلال مصرف الکل (AUD)، وابستگی به هروئین و مصرف کوکائین، امیدبخش نشان داده است. آزمایش‌های بالینی بعدی یافته‌ها را تقویت کرده و نشان داده‌اند که کتامین می‌تواند دوره‌های پرهیز را در افراد سم‌زدایی‌شده طولانی‌تر کند. 

علیرغم مقیاس محدود و مرحله اولیه این تحقیقات، نتایج اولیه امیدوارکننده هستند و به مکانیسم‌های نورولوژیکی و روان‌شناختی مانند نورون‌زایی، پلاستیسیته عصبی و بازسازی خاطرات مرتبط با مواد اشاره دارند. 

 

مراقبت‌های پس از درمان کتامین:

تضمین ایمنی بیمار و نظارت مؤثر در طول و پس از جلسات درمان کتامین برای حداکثر کردن مزایای درمانی و کاهش خطرات احتمالی ضروری است. 

– قبل از درمان کتامین، تنظیم حمل‌ونقل ضروری است زیرا این درمان می‌تواند مهارت‌های حرکتی و عملکرد شناختی را تا چند ساعت پس از تزریق مختل کند. 

– به بیماران توصیه می‌شود محیطی راحت و آرام در خانه برای استراحت و تأمل پس از درمان فراهم کنند. 

– مراقبت‌های پس از درمان شامل پرداختن به عوارض جانبی شایعی مانند خستگی، تهوع و حساسیت عاطفی است. بیماران تشویق می‌شوند در ساعت‌ها و روزهای پس از درمان، به استراحت، آرامش و مدیتیشن بپردازند تا به بهبود کمک کرده و بهترین مسیر را برای سفر سلامتی خود پیدا کنند. 

 

نتیجه‌گیری:

کتامین به‌عنوان یک درمان سریع‌الاثر برای اختلالات روانی و اعتیاد در حال ظهور است. درک مکانیسم‌های پیچیده آن و نظارت دقیق بر درمان می‌تواند اثربخشی آن را افزایش داده و کمک کند تا این روش به ابزاری مؤثر در درمان اعتیاد تبدیل شود.

 

keyboard_arrow_up